Świętość to dążenie do „wysokiej miary” zwyczajnego życia chrześcijańskiego (Jan Paweł II, Novo millennio ineunte, nr 31). Świętość Boga i świętość Kościoła objawiają się w oblubieńczym dialogu zbawienia i świętości codziennego życia jego członków. Jan Paweł II w sposób szczególny dał temu wyraz chociażby w książce Przekroczyć próg nadziei, formułując m.in. takie oto retoryczne pytanie: „Ale w czym tkwi prawdziwa siła Kościoła? Oczywiście siłą Kościoła na Wschodzie i Zachodzie poprzez wszystkie epoki są i pozostaną zawsze święci”.
Co więcej, Wielki Papież z „dalekiego kraju” wielokrotnie zaznaczał ponadczasowość i fundamentalny wymiar powołania wszystkich chrze- ścijan mówiąc: „Święci nie przemijają, święci żyją świętymi i pragną świętości”1 . Przytoczone słowa Jana Pawła II potwierdzają głęboki sens odkrywania wielkiego daru, jakim był nadal praktycznie nie znany tak na Śląsku, jak i w Niemczech, charyzmatyczny duszpasterz ziemi kłodzkiej i drugi męczennik „Krainy Pana Boga i Maryi”. Warto i należy poznawać dogłębnie przede wszystkim wysoką miarę jego codziennego i zwyczajnego życia, konkretną miłość pasterską oraz odwagę świętości.
Mając na uwadze duszpastersko-katechetyczne priorytety związane z tegorocznymi obchodami 70 rocznicy śmierci ks. Gerharda Hirschfeldera (nb. aktywnego uczestnika ruchu eklezjalno-liturgicznego Quickborn), obok opublikowanych, a także dostępnych na forach internetowych fragmentarycznych danych biograficznych bł. ks. Gerharda, poniżej prezentujemy kolejno: syntezę najnowszego biogramu błogosławionego; najnowszy zestaw publikacji na temat ks. Gerharda Hischfeldera (w układzie chronologicznym) oraz zestaw literatury pomocniczej. Ufamy, że chociażby po części ułatwią one i pomogą kapłanom, katechetom, studentom i badaczom w opracowywaniu zarówno kolejnych esejów, katechez i prezentacji multimedialnych, jak też nowoczesnych prac uniwersyteckich i monografii.
Do wysiłku odkrywania bł. ks. Gerharda Hirschfeldera (1907–1942) niechaj zmotywują i zmobilizują nas również słowa Emmanuela Mouniera: „Amo ergo sum (kocham, więc jestem). Tę prawdę na różny sposób podkreślał Jan Paweł II — twórca nowego humanizmu, głosząc, iż człowiek jest powołany do bycia w relacji i tylko w taki sposób się realizuje. Relacyjność obejmuje cały świat człowieka: rodzinę, środowisko życiowe, ojczyznę, kulturę, historię. Relacyjność stanowi naturalne piękno i bogactwo każdej ludzkiej wspólnoty oraz zarazem odsłania jej trynitarny korzeń. W tego typu osobowych relacjach człowiek – świat, możemy odczytywać szczególny i niepowtarzalny wkład każdej osoby. Wkład mężczyzny, skierowany na budowanie i konsekrowanie świata, oraz wkład typowy dla kobiety, skierowany głównie na proces humanizacji tegoż świata i budowanie cywilizacji miłości i to w godzinie jej niebezpiecznych zmagań z cywilizacją śmierci.
1. Dzieciństwo i lata szkolne
W dawnym kłodzkim urzędzie miejskim istniała notatka akuszerki Anny Neumann, potwierdzająca fakt, że urodził się on 17 lutego 1907 r. o godzinie 16.00, w mieszkaniu Marii Hirschfelder (13 XII 1881 – 16 II 1639). Będąc prostą i pobożną panną, mieszkała ona w starej dzielnicy Kłodzka, przed dawną Bramą Zieloną, przy ul. Szalejowskiej 10 (Schwedeldorferstrasse), obecnie Armii Krajowej 6. Było to jej pierwsze i jedyne dziecko. Matka była córką litografa Augusta Hirschfeldera (ur. w 1841 r. w Głogowie) i Agnes z d. Schwantag (ur. w Krzelowie k. Wołowa, zm. 17 II 1939 r. w Kłodzku). Pomimo iż ukończyła 25 lat, to nadal była bez zawodu, a dopiero nieco później została dyplomowaną krawcową, szyjącą ubrania dla kobiet i mężczyzn. Biologicznym ojcem Gerharda był Oswald Wolff (18 VIII 1871 – 17 III 1963 r.), żydowskiego pochodzenia właściciel dużej fabryki i zarazem powszechnie znany w Kłodzku handlarz artykułami spożywczymi oraz tkaninami. Jeszcze w tym samym roku, w dniu 22 października (1907), poślubił on Olgę Einspenner (24 IV 1883 – 3 VI 1965 r.), z którą miał dwie córki i trzech synów. W 1910 r. Kłodzko zamieszkiwało ponad 17 tysięcy osób, w tym 13,6 tysięcy katolików. 19 lutego 1907 r. niemowlę zostało ochrzczone w kościele parafialnym pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kłodzku przez starszego wikariusza ks. Augustina Bergmanna. Nadano mu aż trzy imiona: Gerhard, Franziskus i Johanes. Przy udzielaniu sakramentu chrztu uczestniczył jedynie ojciec chrzestny — Franziskus Hirschfelder, mistrz szklarski (najprawdopodobniej był to rodzony brat Marii), a brak zwyczajowych świadków chrztu zastąpił dzwonnik miejscowego kościoła. W tym samym gotyckim kościele otrzymał w 1918 r. sakrament bierzmowania (wówczas przyjął imię Benedikt). Jako chłopiec, Gerhard mieszkał początkowo w pobliżu kłodzkiego ratusza (obecnie przy ul. Armii Krajowej 10, a po 1912 r. w hotelu Weisses Lammm przy Zielonej 6 — obecnie ul. Wojska Polskiego) i przez cały czas chciał być księdzem, dlatego najchętniej bawił się wraz młodszą od siebie sąsiadką — Lenchen Weiß (ur. 16 VIII 1908 r.; później została ona siostrą zakonną Zgromadzenia Sióstr Elżbietanek — M. Adelheidis) w ubieranie szat liturgicznych i celebrowanie mszy. Już wówczas wygłaszał płomienne kazania. W okresie dzieciństwa często powierzano mu różne role w misteriach religijnych i dziecięcych przedstawieniach teatralnych (m.in. w Bractwie Anioła Stróża i teatrze Ohnsorg).
W okresie dzieciństwa bliski mu krąg rówieśników tworzyli m.in.: Clädler Mädler, Lotte Dietrich i Lenchen Weiß. W okresie I wojny światowej uczęszczał już do szkoły podstawowej. Naukę rozpoczął najprawdopodobniej w wieku sześciu lat. Po ukończeniu szkoły ludowej (1913–1916; niem. Volksschule Franz-Ludwig Schule; obecnie Łukasińskiego, dawniej Ząbkowickiej; prawdopodobnie ze względu na zdrowie miał kilkunastomiesięczną przerwę albo też powtarzał klasę) został uczniem Królewskiego Katolickiego Gimnazjum w Kłodzku przy ul. Zielonej (od 1920 r. Państwowe Katolickie Gimnazjum — Staatliches Katholisches Gymnasium zu Glatz; aktualnie LO im. B. Chrobrego). Przez osiem lat pobierał tu naukę i formację, chociaż de facto ówcześnie gimnazjum kończono dopiero po upływie dziewięciu lat. W dniu 3 marca 1927 r. złożył egzamin maturalny (świadectwo, poprzez zawarte na nim noty, dokumentuje jego uzdolnienia muzyczne i graficzne, ale zawiera także jedną ocenę niedostateczną — z języka greckiego). W okresie gimnazjalnym oraz kleryckim (1920–1931) był on nie tylko członkiem, ale także moderatorem jednej z grup katolickiego ruchu eklezjalno-liturgicznego Quickborn (ruch powstał w 1909 r. w Nysie, a od 1920 r. była to już znacząca Federacja Niemieckiej Młodzieży Katolickiej; nb. ruch ten był wzorem dla tzw. „oaz” ks. F. Blachnickiego). Wartości i postawy chrześcijańskie pielęgnowane w Quickborn w znaczący sposób uformowały i zintegrowały osobowość Gerharda.
To w tym kręgu formacji i przyjaźni znalazł on podwaliny pod swoją przyszłą pracę duszpasterską, zwłaszcza z młodzieżą.
Ks. prof. dr hab. Tadeusz Fitych
Kontynuacja jutro – zapraszamy
Loading ...